Fikri Mülkiyet Haklarınızı (Patent, Telif) Nasıl Korursunuz?

Yaratıcı bir fikir buldunuz, uzun uğraşlarla geliştirdiniz veya bir yazılım, sanat eseri, müzik bestesi, kitap ya da ticari bir marka ortaya koydunuz. Peki, emeğinizin karşılığını almak, sizi taklit etmeye çalışanlara karşı korunmak istemez misiniz? Fikri mülkiyet haklarınızı nasıl koruyacağınızı hiç düşündünüz mü? İşte bu blog yazısında, hem patent, hem telif hakkı hem de markanızı nasıl koruyacağınızı masaya yatırıyoruz.
Fikri Mülkiyet Nedir?
Fikri mülkiyet, bir kişinin ya da şirketin zihinsel emekleriyle ortaya koyduğu ürünlerin ve buluşların yasa ile korunan haklarına verilen isimdir. Peki, “Fikri mülkiyetin kapsamına neler girer?” diye soracak olursanız; patentler, telif hakları, markalar ve tasarımlar örnek olarak verilebilir. Dijital çağda, neredeyse herkesin bir şekilde fikri mülkiyetle ilişkisi olabiliyor. Özellikle dijital ajanslar, yazılım geliştiricileri, içerik üreticileri ve girişimciler için bu konu oldukça önemli. Siz de bunlardan biriyseniz, mutlaka sorularınız vardır!
Patent Nedir? Nasıl Alınır?
“Buluşum var, başkası kullanır diye korkuyorum. Ne yapmalıyım?” sorusu sıkça karşımıza çıkıyor. Bir buluşun sahibinin, belirli bir süre için, buluşunu üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkına patent denir. Peki bir patent almak için hangi adımlar izlenmelidir?
- Buluşunuzun yeniliği: Patent başvurusu yapmadan önce buluşunuzun daha önce kimse tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini araştırmanız çok önemli.
- Başvuru Dosyası: Buluşun açıklamasını, teknik çizimlerini ve iddialarınızı bir başvuru dosyasında toplamanız gerekir.
- Başvuru Kurumu: Türkiye’de Türk Patent ve Marka Kurumu’na online veya fiziksel başvuruda bulunabilirsiniz. Uluslararası koruma için ise farklı sistemler (PCT, EPC vb.) mevcuttur.
- İnceleme: Başvurunuz teknik uzmanlar tarafından incelemeye alınır.
- Yayın ve Tescil: Bütün süreç sorunsuz ilerlerse, patentiniz tescil edilir ve koruma başlar.
Peki, süre ne kadar? Bir patentin koruma süresi Türkiye’de 20 yıldır. Bu süreden sonra buluş kamuya mal olur. Unutmayın: Patent belgesi sahibi olmak, sadece hakkınızı elde ettiğiniz anlamına gelir; bu hakkınızı ihlal edenleri kendiniz takip etmeli ve hukuki işlem başlatmalısınız.
Telif Hakkı Nedir? Telif Haklarınızı Nasıl Korursunuz?
Yazılım geliştirdiniz, bir makale yazdınız, müzik bestelediniz veya video oluşturdunuz. Bunların başkaları tarafından izinsiz kullanılması sizi tedirgin ediyor mu? Telif hakkı tam burada devreye giriyor. Peki, “Telif hakkı nedir, beni korur mu, ve kendimi nasıl savunabilirim?”
- Telif hakkı nedir? Eser sahibine, eseri üzerindeki manevi ve mali hakları sağlayan haktır. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, yazılı, görsel, işitsel ve dijital her türlü eser bu kapsamda değerlendirilir.
- Telif hakkı için tescil şart mı? Hayır! Eseri oluşturduğunuz an telif hakkı sizin üzerinize geçer. Ancak, doğan bir uyuşmazlıkta hakkınızı ispat etmeniz gerekirse, noterden tasdik, e-posta zaman damgası veya resmi tescil işlemleri faydalı olabilir.
- Telif hakkı süresi ne kadar? Eser sahibinin yaşamı boyunca ve ölümünden sonra 70 yıl süreyle devam eder.
- Başkasının eserini kullanmak için izin almam gerekir mi? Evet. İzin almaksızın kullanmak, ciddi hukuki ve cezai yaptırımlar doğurabilir.
- İçerik hırsızlığını nasıl önleyebilirim? Web sitenizde DMCA koruması uygulayabilirsiniz ya da eserlerinize kolayca fark edilecek dijital imzalar ekleyebilirsiniz.
Patent ve Telif Arasındaki Fark Nedir?
Bunlar çok karıştırılıyor! Patent daha çok buluş, teknik yenilik veya endüstriyel tasarımları korurken; telif hakkı yazılı, sanatsal, görsel ve sesli eserleri, yani benzersiz içerikleri korur. Örneğin bir yazılım fikriniz varsa, algoritmayı patentle; yazılım kodunu ise telif hakkı ile koruyabilirsiniz.

Marka Tescili: Neden Gerekli, Nasıl Yapılır?
“Harika bir şirket ismi, eşsiz bir logo veya ürün adı buldum, başkası kullanmasın!” diyorsanız, kesinlikle marka tescili yaptırmalısınız. Marka tesciliyle; isminizin, logonuzun ya da ticaret ünvanınızın başkaları tarafından kullanılmasını engelleyebilirsiniz.
- Uygunluk Araştırması Yapın: Seçtiğiniz markanın başka biri tarafından tescillenmemiş olması gerekir.
- Başvuru Formunu Doldurun: Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan başvurunuzu online doldurabilirsiniz.
- İtiraz Süreci: Başvurunuz yayımlandıktan sonra, 2 ay süreyle üçüncü şahısların itiraz hakkı vardır.
- Tescil ve Koruma: Her şey yolunda giderse, tescil belgeniz elinize ulaşır.
Peki marka tescili ile sadece logo ve isim mi korunur? Evet, ancak başvurulan kategorilere dikkat! Markanızı hangi sektörlerde korumak istiyorsanız, gerekli sınıfları başvuruda belirtmelisiniz. Birden fazla sınıf seçmek ekstra maliyet yaratabilir mi? Evet, ancak daha geniş koruma sağlar.
Tasarım Tescili ve Fikri Haklarınız
Ürününüze özel bir şekil, ambalaj ya da farklı bir görsel tasarım mı yaptınız? “Başkası aynısını kopyalamasın!” diyorsanız tasarım tescili sizi koruyabilir. Tasarımınızın yeni ve ayırt edici olması gerekir. Tasarım tescili ise size 5 yıl süreyle hak verir. Ve bu hak 25 yıla kadar uzatılabilir!
Dijital İçeriklerde Fikri Mülkiyet Nasıl Korunur?
Web sitenizdeki yazılar, özgün görselleriniz ya da videolarınız sıklıkla kopyalanıyor mu? “Bunları önlemek için ne yapmalı?” sorusu aklınızdan hiç gitmiyor mu? İşte bazı pratik öneriler:
- Kendinize ait logo ya da filigran ekleyin.
- Websitenizde içeriklerin telif hakkına tabi olduğunu açıkça belirtin.
- Google ve Yandex’in içerik kaldırma/şikayet yöntemlerini kullanın.
- DMCA sistemiyle hak ihlali bildirimlerinizi hızla yapın.
- İçeriklerinizi zaman damgası ile kaydedin.
- Türkal Partners gibi uzmanlardan danışmanlık alın.
Patent ve Telif Haklarınızı İhlal Edenlere Karşı Ne Yapabilirsiniz?
Malesef, “Benim eserimi kullanıyorlar, ne yapabilirim?” diyenlerin sayısı oldukça fazla. Öncelikle telif veya patentinizin tescilinin ya da hakkınızın ispatı elinizde olmalı. Daha sonra ise;
- Öncelikli olarak bir ihtarname gönderin.
- Olmazsa, mahkemeye başvurma hakkınız vardır.
- Maddi ve manevi tazminat talep edebilirsiniz.
- İsterseniz, sulh yoluyla da anlaşma sağlanabilir.
Burada unutmamanız gereken, sürecin teknik ve hukuki açıdan hassas ilerlediğidir. Eğer kafanızda “Bunu profesyonelce kim yönetir?” gibi bir soru varsa, bizim gibi alanında deneyimli dijital ajanslara her zaman başvurabilirsiniz.
En Çok Sorulan Sorular
Patent almak pahalı mıdır?
Patentin ortalama maliyeti başvuru tipine, doküman kapsamına ve uluslararası koruma isteyip istemediğinize göre değişir. 2024 yılı için Türkiye’de temel patent başvuru ücretleri genellikle uygun fakat geniş kapsamlı ve uluslararası başvurular daha maliyetli olabilir. Eğer maliyetleri en aza indirmek istiyorsanız, süreç hakkında detaylı yönlendirme için bizi arayabilirsiniz.
Telif hakkını nasıl ispatlarım?
En güçlü ispat; eserin oluştuğu tarihi gösteren noter onayı veya zaman damgası, e-posta gönderisi gibi belgeler ile mümkündür. Unutmayın, Türkal Partners olarak sizin adınıza bu süreci yürütebiliriz!
Markamı sosyal medyada koruyabilir miyim?
Evet! Markanız tescilli ise sosyal medya platformlarına ilgili evraklarla şikayet başvurusunda bulunabilirsiniz. Ancak başvuruların prosedürleri sosyal medya platformlarına göre değişebilir. Burada da Türkal Partners farkıyla hızlı ve etkin sonuçlar alabilirsiniz.
Patent, telif veya marka tescili ne kadar sürede alınır?
Patent tescili uygunluk, inceleme ve yayın süreçleriyle birlikte 1-3 yıl; marka tescili ise genellikle ortalama 6-12 ay sürer. Telif hakkı için ise süreç eserin üretilmesiyle başlar ancak ispat ve tescil işlemleri birkaç günde tamamlanabilir.
Dijital ortamda izinsiz kullananlara karşı nasıl önlem alabilirim?
Google ve sosyal medya üzerinden hızlıca şikayetler oluşturabilir, DMCA sistemiyle başvuru yapabilirsiniz. Ayrıca web siteniz için özel telif ibareleri ekleyebilir ve içeriklerinizi periyodik olarak kopya kontrolüne tabi tutabilirsiniz.
Dijital Ajanslar Fikri Mülkiyet Yönetiminde Nasıl Destek Olabilir?
Birçok kişi ve kurum, başvuru süreçlerinde “nereden başlayacağını bilmediği” için gereksiz vakit ve nakit kaybediyor. Süreçler bazen karmaşık ve yorucu olabilir. Fakat uzman dijital ajanslar, hem teknik hazırlık hem de başvuru aşamalarında, hatta itiraz ve dava süreçlerinde işinizi büyük ölçüde kolaylaştırır.
Türkal Partners olarak, hem teknik hem de hukuki tüm süreçlerde yanınızdayız. Web sitenizin içerik korumasından, marka tescil süreçlerinin dijital entegrasyonuna, dijital izleme ve raporlamaya kadar her adımda profesyonel destek alabilirsiniz. Dilerseniz ücretsiz danışmanlık için hemen turkalpartners.com adresinden bize ulaşın!
Fikri Mülkiyetinizi Korurken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
- Buluş ya da eserinizin gerçekten yeni ve özgün olduğundan emin olun.
- Başvurularınızı mutlaka zamanında ve eksiksiz doldurun.
- Tüm başvuru ve tescil belgelerinizi dijital ortamda da saklayın.
- İhlal durumlarında hızlı hareket edin ve süreci profesyonel yönetin.
- Ajans desteği ile sürecinizi hızlandırın ve güvence altına alın.
Türkal Partners ile Fikri Mülkiyet Yönetiminizde Neden Fark Yaratır?
Birçok kişi ve kurum “neden Türkal Partners ile çalışmalıyım?” diye soruyor. Cevabı oldukça basit: Dijital haklarınızın korunmasında; başvuru sürecinden, dijital koruma çözümlerine kadar her noktada yanınızdayız. Üstelik tüm süreci şeffaf, kullanıcı dostu ve sürdürülebilir stratejilerle yönetiyoruz. Markanızı, buluşunuzu ya da dijital eserlerinizi rakiplerinizden bir adım önde tutmak için danışmanlık almak isterseniz bizimle irtibata geçmekten çekinmeyin.
Unutmayın, fikri mülkiyet hem emeğinizi hem geleceğinizi korur. Bir sorunla karşılaştığınızda ya da süreçleri profesyonelce yürütmek istediğinizde Türkal Partners bir tık uzağınızda!
